FİZİKSEL GELİŞİM 10.04.2020
Fiziksel Gelişim (3. Hafta)
0-1 Yaş
Bebeğin nesneleri ağzı ile hissedip, tanımaya çalışmasını destekleyin.
Bebeğin görmesi için uzanma mesafesinde diş halkaları, sert ve yumuşak lâstik oyuncaklar tutun. Uzanmazsa, oyuncağı eline doğru yaklaştırın ve hatta eline değdirerek oyuncağı tutması için elini uyarın. Oyuncağı eline verin ve ağzına götürmesine yardımcı olun. Geniş saplı mama kaşığı kullanarak bebeğin önüne muhallebi, meyve püresi gibi yumuşak besinler koyun. Kaşığı mamaya batırması ve ağzına götürmesini destekleyin. Ayrıca havuç, keçiboynuzu, brokoli sapı gibi sert besinler ile onun ağız içini tanımasını destekleyin. Boğazına kaçacak büyüklükte bir parça ısırmaması için dikkat edin ve mutlaka yetişkin gözetiminde tutun.
1-2 Yaş
Çocuğun bir çubuğa dört halka geçirmesini sağlayın. Oyuncakçılarda satılan büyük bir çubuk ve tahta veya renkli plâstik halkalar kullanabilirsiniz. Çocuğun halkaları ve çubuğu incelemesine izin verin. Sonra bir halka alın ve çubuğa geçirin. Bunu yaparken, çocuğa ne yapmakta olduğunuzu anlatın. Çocuğa bir halka verin ve elini çubuğa doğru götürerek çubuğa geçirmesine gerekirse yardımcı olun. Çocuk bunu yaparken heyecanınızı belirtin. Ayrıca bitmiş/eski keçeli kalemi sopa gibi tutabilirsiniz. Çocuğun sizin tutuğunuz kaleme boş tuvalet kağıdı rulosundan kestiğiniz halkaları yada tahta perde halkalarını takmasını sağlayabilirsiniz.
2-3 Yaş
Çocuğun geri geri yürümesini destekleyin. Eşyalara çarpmamak için açık bir alan yada evin koridorunu seçin. “Trencilik” oynayın ve treni geri geri götürür gibi yürüyün. Yürüyüşe model olun ve çocuğa tekrarlatın. Çocukla yüz yüze durun, ellerini tutun, kollarınızı ve ayaklarınızı birer birer onun ayak parmaklarına değecek şekilde hareket ettirin, böylece çocuk ayağını geri çeksin. O hareket ederken “Tren geri gidiyor” deyin. Ayrıca karşılıklı durarak kalın bir ip, plastik stres yayı yada ince külotlu kadın çorabını geri geri yürüyerek çekişebilirsiniz. Oynarken çocuğun sevdiği bir şarkıyı söyleyebilirsiniz yada müzik çalabilirsiniz.
3-4 Yaş
Çocuğun kalıpların etrafından çizerek şekillerini çıkarmasını destekleyin. Kurabiye pişirirken, çocuğun parmaklarıyla kurabiye kalıplarının etrafından geçmesini sağlayın. Oyun kumu yada ince bulgur ile oynarken tepsinin içine nesneler koyun. Çocuğu parmağı veya bir sopayla nesnelerin etrafından kalıplarını çıkartarak “resim” yapmaya teşvik edin. Ayrıca banyo sırasında parmaklarındaki köpükle plâstik nesnelerin şekillerini çıkarmasını sağlayın.
Daire, kare ve üçgen şekilli kalıplar kullanın. Kalıbınız yoksa kartondan yapabilirsiniz. Çocuğa kalıbın içinden şekli nasıl çizeceğini gösterin. Kalıbı kaldırıp, çocuğa şekli gösterin. Yapmasına yardım edin. Kalıp kullanma becerisi geliştikçe daha zor şekilli kalıplar kullanın.
Kalıbı sıkıca tutarak nasıl tutması gerektiğini çocuğa gösterin. Bir eli ile çizerken diğer elini çizdiği eline engel olmayacak şekilde hareket ettirmesini sağlayın. Gerekirse kalıbı kâğıda bantlayın. Çocuğun kalıbın kenarı boyunca kalemini bastırarak bir desen yapmasını destekleyin. Renkli kuru kalem veya pastel boyalar kullanabilirsiniz. Çocuğu evdeki çeşitli nesnelerin etrafından çizerek kalıbını çıkarmaya teşvik ediniz.
4-5 Yaş
Çocuğun çizerek bir labirenti tamamlamasını sağlayın. Evde kendiniz çizerek yada hazır satılan labirent kitaplarından ve internetten yararlanarak labirentler temin edebilirsiniz. Çocuğa labirentin başlangıç ve bitiş noktalarını gösterip, kalem kullandığı elinin işaret parmağı ile labirent yolunun üstünden geçmesini isteyin. Önce siz yaparak ona örnek olun. Ayrıca renkli fon kartonlarına mum yapıştırıcı kullanarak çeşitli yollar çizin. Bu yollara evdeki artık yün, ip, kurdela yada makarnaları yapıştırarak labirentler oluşturabilirsiniz.
5-6 Yaş
Çocukla “Bak-çiz” çalışmaları yapın. İlköğretime hazırlık döneminde olan bu yaş grubu çocukların bakarak çizgi çizmesi, nokta birleştirerek “bak-çiz” çalışmaları yapması hem kalem kullanımı hem de çizgi takibi açısından önemlidir. “Seninle beraber benim çizdiğime bak, sen de çiz” oyunu oynayacağız gibi bir açıklama yapabilirisiniz. Çocukla yan yana oturarak adım adım bir resim çizerek çocuğunda aynısını çizmesi için onu destekleyin. Sonra çocuktan adım adım bir resim çizmesini isteyip, siz aynısını çizebilirsiniz. Ayrıca küçük, kare not kağıtlarına önce 4, sonra 6 ve 9’ar adet nokta çizip bu noktaları farklı şekiller oluşturacak şekilde çizerek birleştirebilirsiniz. Çocuğun da aynı çizgileri kendi kağıdındaki noktaları birleştirerek oluşturmasına yardım edin.
Ör: o—————–o o o
“bak-çiz”
o—————–o o o
6-7 Yaş
Çocuğun birbirinin içinden geçen çizgilerle oluşturulmuş resimlerin çizgilerinin üstünden çizerek resimleri ayırt etmesini sağlayın. Bu çalışmada önemli olan çocuğun birbirinin içinden geçmiş olan çizgileri görsel olarak ayırt edebilmektir. Ayrıca kalem kontrolü ile çizginin üstünden geçerek resimleri birbirinden ayırabilmek el becerisinin gelişimini de destekler. Kitaplardan yada internetten hazırlanmış olan etkinlik sayfalarını kullanabilir yada bir kağıda bir kaç resmi siyah kalem kullanarak birbirinin içinden geçecek şekilde çizebilirsiniz. Çocuğa farklı renklerde keçeli kalemler vererek her bir resmin dış hatlarını farklı bir renk kalem ile çizmesini isteyin. Benzer bir etkinlik sayfasını çocuk hazırlasın, siz renkli kalemler ile resimlerin üstünden çizin.
7-9 Yaş
Çocukla lastik tahtasına lastik takma çalışın. Evde lastik tahtası (geometri tahtası) varsa bunu kullanabilirsiniz. Eğer lastik tahtanız yoksa kalın katon/mukavva üstüne 10 cm ara ile raptiyeler takarak yada bir tahta parçasına ince başlı çiviler çakarak lastik tahtası oluşturabilirsiniz. Evdeki paket lastikleri, saç lastikleri yada lastik eldivenlerin bilek kısımlarından şeritler keserek lastik yapıp bu malzemeler ile çivilere lastik takarak geometrik şekiller ve resimler oluşturabilirsiniz.