Özbakım Gelişimi (4. Hafta)
0-1 Yaş
Bebeğin giydirilirken kollarını ve bacaklarını açmasını destekleyin. Giysiyi bebeğin yakınında, giysinin kolu onun kolunun yanında olacak şekilde tutun. Bebekten kolunu giysinin koluna doğru kaldırmasını isteyin. Bu çabasından dolayı onu övün. Eğer bunu yalnız sözel yardımla yapmazsa, siz kolunu kaldırmasına yardım edin ve bunu yaparken kendisini övün. Eşofman yada pantolonunu giydirirken aynı uygulamaları yaparak ayağını kaldırıp giysinin içine sokması için onu destekleyin.

Bebeğin kol ve ayaklarını giysilere geçirmeye alıştırmak için onunla “ce-ee” oynayın. Örneğin, elini giysiye sokarken, eli kaybolduğunda “Elin nerede”? diye sorun ve eli çıkınca “İşte burada!” deyin. Elinin yada ayağının üstüne küçük bir çıkartma yapıştırarak delikten çıkararak bulmasını destekleyin.

1-2 Yaş

Çocukla çoraplarını ayağımdan çekip çıkarma çalışın. Çocuktan sizin ayağınızdaki çorabı çekip çıkarmasını isteyin. Beraber büyük bebeklere yada dolgu oyuncaklara çorap giydirin sonra çocuklara çorapları çekip çıkarın. Çocuğun ayak parmağına çıkartma yapıştırın veya resim çizin. Böylece, görmek için çorabı çekip çıkaracaktır. Etkinliği uygulamaya çocuğun ayağından daha büyük çoraplar kullanarak başlayın ve çocuk beceri kazandıkça çorapları küçültün. Çorabı çocuğun bir ayağından neredeyse çıkarın ve elini çorabın üzerine koyarak işlemi tamamlaması için cesaretlendirin ve çıkarınca onu övün. Çorabı çocuğun ayağından çıkarmaya başladıktan sonra çorabın burnunu çocuğun eline verin ve kendi elinizi onun elinin üstüne koyup çorabı çıkarın. Çabası için onu övün.

2-3 Yaş

Çocuğun ev ayakkabılarını giymesini destekleyin. Çocuk, bebekleri ile oynarken bebeğin ayakkabılarını giydirip çıkartmasını cesaretlendirin. Giyinme-soyunma oyunlarında kolayca giyip çıkarabileceği değişik, büyük boyda ev ayakkabıları bulundurun. Oyun sırasında çocuğun ayakkabıları giyip giyemediğini izleyin. Başlangıçta nasıl giyileceğini göstermek için sizin ona giydirmeniz gerekebilir. Çocuğun ayağını ayakkabının üzerinde tutun, parmaklarını ayakkabının içine ittirin ve ayakkabının arkasını topuğundan geçirerek giydirin. Daha sonraları bırakın kendisi topuğunu geçirsin. Bunu yapabildiğinde ayağını ayakkabının yarısına kadar sokun. Yavaş yavaş etkinliğin giderek daha fazlasını yapmasına izin verin.

3-4 Yaş

Çocuğun üstünden çıkardığı giysilerini alçak bir askılığa takmasını destekleyin. Mümkünse, kapı girişinde, çocuğun odası ve banyoda giysi ve eşyalarını asabileceği askılıklar bulundurun. Çocuğun boyuna uygun yere monte edeceğiniz askılar küçük çocuklar için kolaylık sağlayacaktır. Siz giysilerinizi çıkardığınız zaman giysilerinizi asarak, ellerinizi havluya kuruladıktan sonra havluyu asarak çocuğa örnek olun. Eğer siz eve gelince giysilerinizi ve eşyalarınızı ortada bırakırsanız çocuğunuz da sizi taklit eder. Eğer gerçekten bu beceriyi öğrenmesini istiyorsanız, sizden başka diğer aile bireyleri de aynı şekilde davranarak örnek olsunlar. Gün içerisinde çocuk pijamasını çıkarınca, havlu kullanınca, banyodan sonra bornozunu çıkarınca odasındaki, banyodaki askıları kullanması için onu teşvik edin. Ayrıca ellerinin üstünden tutarak askının kancasına giysi/havluyu asmasına yardım edin.

4-5 Yaş

Çocuğun kendi giysilerinin düğmelerini iliklemesini destekleyin. Bu beceriyi çalışmak için giyinme fırsatlarını değerlendirin. Düğme iliklemeyi çalışması için çocuğa büyük düğmeli gömlek veya hırka giydirin. Önce bir eliyle iliği diğer eliyle düğmeyi nasıl tutacağını sonra da düğmeyi ilikten nasıl ittireceğini gösterin. Düğmenin ilikten geçen kısmını yukarıya çekerek ilikleme işlemini nasıl tamamlayacağını gösterin. Başlangıçta giysinin düğmelerinin çoğunluğunu siz ilikleyip, son bir tanesini onun iliklemesi için bırakın. Ayrıca düğmeleri iliklerin yarısına kadar geçirip devamını çocuğun çekerek tamamlamasını sağlayabilirsiniz. Gerektiğinde çocuğa sözel ve fiziksel yardım sağlayın. Yavaş yavaş düğme boylarını küçültün.

5-6 Yaş

Çocuğun kendisine soğuk sütle mısır gevreği hazırlayabilmesini sağlayın. Mısır gevreğini ve kâseleri kolayca ulaşabileceği bir yere koyun. Sütü kolay boşaltılabilen bir kaba koyun. Kırılmayan kâseler kullanın. Çocuğa adım adım kendi mısır gevreğini nasıl hazırlayacağını anlatın. Beceri kazandıkça kendi başına hazırlamasına izin verin. Kendi başına hazırlayınca ona özel ödül olarak mısır gevreğinin üzerine koyması için kuru üzüm veya muz verin. Onu başardığı için övün.

6-7 Yaş

Çocuğun kendisine tost hazırlamasını destekleyin. Bu yaş grubu çocuklar besin hazırlamaktan çok hoşlanır. Önce siz tost hazırlarken mutfakta çocuğun sizi izlemesini ve yardım etmesini isteyin. Daha sonra yetişkin olarak çocuğun hangi malzemeler içeren tost yemekten hoşlandığını konuşun. Hazırlayacağı tostun malzemelerini ayrı ayrı plastik kaplara/tabaklara koyarak çocuğun boyuna uygun bir tezgaha yerleştirin. Çocuğun malzemeleri hangi sırayla kullanması gerektiğini gösteren resimli poster gibi görseller hazırlayabilirsiniz. Çocuk tostunu hazırlayınca tost makinesine koyarak pişirmesine yardım edin. Tostu yaptığı için onu övün ve tabağını turşu, salatalık, domates gibi besinler ile süsleyin.
7-9- Yaş
Çocuğun bağımsız banyo yapmasını sağlayın. Artık 7 yaş sonrası çocukların bağımsızlaşarak kendi başına ensesi ve arkası dahil olarak, saçını şampuanlayarak kendisini yıkayabilmesini destekleyin. Çocuğun kendisini görebileceği bir aynayı, duşa yakın bir yere monte edin. Çocuk yıkanırken vücudunun neresini sabunladığını görürse daha kolay yıkanır. Kız çocuklarından saçı uzun olanlar saçlarını şampuanla köpürtmek ve akıtmakta zorlanabilir. Siz önceleri banyoda çocuğun yanında durarak, ona yapması gereken becerileri tarif ederek hatırlatın. Zorlanırsa ellerine, saçlarına yardım edin ve zamanla yardımınızı azaltın.