Özbakım Gelişimi
0-1 Yaş

Bebeğin yetişkinin tuttuğu bardaktan içmesini destekleyin. Bebek içmeden önce bardağın içindekini ona gösterin. İlk denemelerde sıvı ağzından akacak ve damlayacaktır. Ağızlıklı ve kapaklı (iki kulplu) bir bardak başlangıçta yararlı olabilir. Bardağı bebeğin ağzına doğru eğerek ona az miktarda içecek içirin. Bebeğin ellerini bardağın üstüne koyarak tutmasını ve elleriyle bardağı ağzına götürmesini destekleyin. Bebeğin içme isteğini arttırmak için bardakla sıvı vermeden önce ona bebek ekmeği gibi susamasını destekleyecek besin yedirin. Ayrıca bardaktan içme isteğini arttırmak için onun en sevdiği içeceği kullanın. Mümkünse bu içeceği yalnızca bardakla verin.

1-2 Yaş

Tek elim ile bardağı tutup içebiliyorum. Bu etkinlik için tek kulplu yada çocuğun avuç içine sığacak büyüklükte (evcilik bardağı olabilir) bardak kullanın. Çocuğa bardağın içine koyduğunuz sıvıyı gösterin. Dökmemesi için bardağa az miktarda sıvı koyun. Çocuğun elini yönlendirerek bardağı ağzına götürünce onu övün. Öteki eline ufak bir oyuncak verin böylece tek elle bardağı tutacaktır. Son olarak çocuğa, dökülmemesi için bardağı yavaşça nasıl koyması gerektiğini gösterin.

2-3 Yaş

Çocuğun yetişkinden havluyu alıp, ellerini ve yüzümü silmesini destekleyin. Banyo yaparken veya elini yüzünü yıkarken, havluyla ellerini ve yüzünü nasıl kurulayacağını gösterin, gerekirse ellerini yönlendirip, sözlü olarak yapması gereken hareketleri anlatın. Siz elinizi yüzünüzü kurularken çocuğun sizi taklit etmesini sağlayın. Ne derece başarılı olsa da kurulandığı için onu övün. Çocuğun oyuncak bebekleri yıkayıp kurulamasını, suyla oynamasını destekleyin. Bu çalışmada çocuğa banyo havlusu yerine daha kolay idare edebileceği için el havlusu verin. Ayrıca çocuğa onun için özel olan havlusunu verebilir, havluyu süsleyip, üzerine ismini yazabilirsiniz Çocuğu ellerini ve yüzünü kuruladığı için bebek/çocuk losyonu sürmesine izin vererek ödüllendirin. Böylece yine benzer el hareketleri denemesi yapmış olacaktır.

3-4 Yaş

Çocuğun yukarıdan giyilen giysileri (tişört, kazak) yardımla giymesini destekleyin. Çocuğun tişörtünü başından geçirin, çocuk kollarını sokup aşağıya çekene kadar tişörtü tutmaya devam edin. Çocuğun bir eliyle giysiyi aşağıdan tutup diğer elini giysinin kol deliğine sokmasını anlatın ve yapmasına yardım edin. Bir süre sonra giysinin boyun kısmını başından biraz aşağıya doğru geçirip, bırakın Adım adım giysiyi kendi başına giymesini destekleyin. Çocuğun kendi kendine giyinmesi daha uzun sürse bile yapmasına izin verin. Zamanınızı öyle ayarlayın ki bu uzun süren giyinme için sabahları vaktiniz olsun, böylece sonunda zaman darlığı nedeniyle siz yapmak durumunda kalmayın. Eğer bu mümkün değilse, banyodan veya gündüz uykusundan sonra daha bol zamanınız olduğunda bırakın çocuk kendi giyinsin. Giysisinin üstüne bir çıkartma yapıştırarak yada kolye/eşarp takarak başarısını ödüllendirin.

4-5 Yaş

Çocuğun bez getirip dökülenleri temizlemesini destekleyin. Dökülen sıvıları temizlemek için özel bir yerde bez veya sünger bulundurun. Bütün aile bireylerinin döktüklerini temizlerken çocuğa örnek olmalarını teşvik edin. Çocuğu kazara dökünce cezalandırmayın. Çocuğun döküleni temizlemek için gösterdiği çabaları övün. Boyama veya yayıntılı-bulaşmalı sanat etkinliğinden sonra çocuğun bez veya süngeri alarak masayı temizlemeye yardım etmesini sağlayın. Yemek zamanı veya besin hazırlama etkinlikleri bu beceriyi çalışmak için iyi bir fırsattır. Ayrıca silinebilir yüzeyli bir masada zemine boya damlatarak parmak, pipet, spatula yada fırça gibi bir araç yardımıyla boyaları karıştın. Boyalı zeminin üstüne kağıt kapatıp, ellerinizle kağıdı üstünden sıvazlayın. Sonra kağıdın iki ucundan tutarak yavaşça zeminden kaldırın. Yaptığı resmi övün ve boyalı zemini birlikte temizleyin.

5-7 Yaş

Çocuğun haftalık ev işlerinden birini üstlenip, istenildiğinde yapmasını destekleyin. Çocuğun kolayca yapabileceği bir yada birkaç iş seçin. Örneğin, odasını elektrik süpürgesi ile süpürmek, toz almak, kitapları düzenlemek, odasını toplamak. O hafta hangi iki işi (çocuğun isteğine göre arttırabilirsiniz) yapacağını çocuğa seçtirin. Yükümlülüğünü yerine getirince çocuğu övün. Çocuk üstlendiği işi yaparken fotoğraflarını çekip, aile ile paylaşın. Çocukla beraber evimizde kullandığımız temizlik araçlarının resimlerini çizip bir farkındalık panosu yapabilirsiniz. Ayrıca “Deve Cüce” oyunu gibi “Ben Deyince Yap” oyunu oynayarak siz peş peşe farklı temizlik araçlarının adını söyleyerek diğer aile bireylerinin hızlı hızlı taklitlerini yapmasını isteyebilirsiniz. Taklit yaparken şaşıran ebe olur. Örneğin elektrik süpürgesi deyince “vuuu” diye ses çıkarmalarını, toz bezi deyince bir yer siliyormuş gibi yapmalarını, çamaşır makinesi deyince ellerini makine sıkma yapıyormuş gibi döndürmelerini isteyebilirsiniz.

7-9 Yaş

Kendine ait giysileri katlayarak, askıya asarak dolabına yerleştirmesini sağlayın. Çamaşırları ütülediğiniz ve oda topladığınız zaman dilimlerinde çocuktan size yardımcı olmasını isteyin. Tişört ve eşofman/pantolon gibi giysilerini katlayarak dolabına koyması için ona destek olun. Ayrıca gömlek gibi askıya asılan giysileri elbise askısına takması için yardım edin. Bu çalışmayı beraber dolabına yerleştirerek tamamlayın. Bunu günlük bir alışkanlık haline getirin. Çocuğun dolabındaki en sevdiği giysiler ile ilgili sohbet edip, hangi üstü (tişört/kazak) hangi alt (pantolon/etek) ile giymekten hoşlandığı hakkında sorular sorun. En sevdiği giysisini giydiğini düşünerek kendi resmini çizip, odasını süslemesini isteyebilirsiniz.