Sosyal Gelişim

0-1 Yaş

Bebeğin görüş alanı içerisinde hareket eden bir kişiyi izlemesini destekleyin. Bebeği çevresini izleyebilmesi için ana kucağına oturtun yada bir koltuk köşesine yarı oturur şekilde yerleştirin. Bebeğin yüzüne yüzünüzü yaklaştırarak bebekle konuşun ve ona gülümseyerek onun dikkatinin devamını sağlayın. Onun görüş alanı içinde yürürken bebeğin sizin hareketinizi takip edip etmediğine dikkat edin. Bebekle yumuşak ses tonuyla konuşun, gülümseyin veya sizin bulunduğunuz yöne bakmasını sağlamak için ses çıkaran bir oyuncak kullanın. Ayrıca başınıza renkli bir şapka, renkli eşarp/atkı gibi dikkat çekici aksesuarlar kullanarak size olan ilgisinin gelişimini destekleyebilirsiniz.

1-2 Yaş

Basit ev işlerinde çocuğun yardım etmesini destekleyin. Çocuğu öncelikle kendine ait eşyaları toplamaya teşvik edin. Örneğin kirli giysilerini kirli sepetine yada çamaşır makinesine koymasını isteyebilirsiniz. Oyuncaklarını toplaması ve onları büyük bir kutuya koyması için destekleyin. Çocuğa sizinle taşıması için bir torba/sepet verin ve nereye konulacağını gösterin. Ona yardım ettiğinde veya yardım etmeyi denediğinde övücü sözler söyleyin. Mutfakta buzdolabından meyve, sebzeleri beraber çıkarıp, tezgaha koymak ve yıkamak gibi etkinlikler yapabilirsiniz. Ayrıca duş veya lavaboyu siz deterjanla ovduktan sonra çocuğun su tutarak temizliğe yardım etmesine izin verin. Çocuğu sofra kurma, kırılmaz nesneleri bulaşık makinesine koyma etkinlikleri için destekleyin. Odasındaki ve mutfaktaki çöpe nesne atmasını sağlayın. Evde bitkiler varsa beraber sulayabilir, evcil hayvana günlük yem verebilirsiniz.

2-3 Yaş

Çocukla birlikte 10 dakika ritim veya müzik etkinliği düzenleyin. Müzik etkinliği olarak her gün evin bir bölümündeki nesneleri kullanarak ritim çalışmaları yapıp, şarkı yaratabilir ve önceden bildiğiniz bir şarkıyı söyleyebilirsiniz. Örneğin bir gün yatak odasındaki yastık, komodin, ayna, deodorant /sprey şişesi gibi nesnelere ellerinizle vurarak çeşitli ritimler tutabilirsiniz. Benzer etkinliği banyo, mutfak, oturma odası gibi mekanlarda da yapabilirsiniz. Ayrıca sıra ile gözlerinizi kapatarak birbirinizin çıkardığı mekan sesini tahmin etmeye çalışabilirsiniz.

C.D. ve internet üzerinden çocuk şarkıları dinleyerek birlikte söyleyip, dans edebilirsiniz. Şarkının konusuna uygun kukla, yumuşak oyuncak gibi malzemelerle şarkıya uygun hareketler yapabilirsiniz.

3-4 Yaş

Çocuğunuzla ailecek basit grup oyunları oynayın. “Yağ satarım bal satarım”, “Sandalye kapmaca”, “Ben diyorum ki; ör: herkes el çırpsın, arkasını dönsün…”oynarken, çocuğa diğer aile bireylerinin yaptıklarını gözleyip aynını yapmasını söyleyin. Çocukla diğer kişinin yaptıkları hakkında konuşarak ona yardımcı olun. Örneğin, “Bak şimdi koşup, kardeşini yakalayacak”. Çocuğunuzla sıra ile oynanan oyunlara katılması için fırsatlar yaratın ve taklit etmesini destekleyin. Örneğin, bir kaba sıra ile pirinç/bulgur gibi besinleri kaşıkla doldurmak; boş pet şişelere top atarak devirmek; meyveleri buzdolabının sebzeliğine yerleştirmek.

4-5 Yaş
Çocukla karşılıklı günlük sohbet edin. Çocuğun bir yetişkinle konuşabileceği ortamlar hazırlayın. Örneğin akşam yemeğinde her aile bireyinin o gün evde neler yaptığını anlatmasını sağlayın ve çocuğa da konuşma fırsatı tanıyın. Ailecek bir karar alınacaksa, her ferdin karara katılmasını teşvik edin. Ertesi gün için beraber yapabileceğiniz etkinlikler planlayın. Çocukla sohbeti canlı tutabilmek ve başka aile bireyleriyle paylaşmasını kolaylaştırmak için gün içerisinde çocuğun fotoğraflarını çekerek anlatım sırasında fotoğraflarına bakın. Etkinlikler sırasında kullanılan birer eşyayı göstererek hatırlamasını hızlandırabilirsiniz.

5-6 Yaş
Çocuğunuzun kızgınlık, mutluluk, sevgi gibi duyguları ifade edebilmesini destekleyin. Çocuğa en sevdiği oyuncağın adını, sevdiği ve sevmediği yemekleri, gitmekten hoşlandığı yerleri ve yapmaktan hoşlandığı şeyleri sorarak onun düşünce ve duygularını anlatmasını destekleyin. Farklı durumlarda yaşadığı hisler ile ilgili ona örnekler verin. Bir olay karşısında ona “Bunun hakkında ne hissediyorsun?” diye sorun. Karşılıklı yüz ifadeleri yaparak birbirinizin resmini çizin. Kağıtlara yüz ifadeleri çizip, delgeçle delin. Ona bir olay anlatarak bu olay sonucunda yaşanan duyguyu gösteren yüz ifadesini ipe dizmesini isteyin. Böylece bir duygu kolyesi yapın. Aynı çalışmayı çocuk size uygulasın siz duyguları seçin.

6-7 Yaş

Ailecek varlıkları tanımlama oyunu oynayın. Küçük kağıtlara çevrenizdeki canlı ve cansız varlıkların sınıf adlarını yazın. Örneğin çocukla birlikte yiyecek (meyve + sebze), hayvan, eşya, taşıt, oyuncak, bitki, mobilya, renk, sayı… gibi başlıklar belirleyin. Evde bulunan bir sayı zarı yada kağıtlara/şişe kapaklarına/kağıt bardaklara yazdığınız 1-6 rakamlı nesneleri kullanabilirsiniz. Önce yetişkin zarı atar (zar yoksa diğer malzemeleri kullanın) ve bir sınıflandırma kağıdı çeker. Zarda gelen sayı kadar seçtiği sınıftan varlık adı sayar. Örneğin zarda 4 ve hayvan kartı gelen oyuncu fil, ayı, balık, kedi der. Bu oyuna kişinin saydığı varlıkların sırasını ezbere tekrar etme, sırayı tersten söyleme, taklitlerini, tariflerini yada resimlerini yapma gibi etkinlikler eklenebilir.

7-9 Yaş

Ailecek hikaye yaratma oyunu oynayın. Bir tepsi içine evde bulduğunuz çeşitli alet (kaşık, tornavida, tabak, şampuan şişesi, peçete, ip…), yiyecek (meyve, sebze, bisküvi, kurubaklagil…), giysi (şapka, çorap, gözlük…), oyuncak (top, ayıcık, lego…) gibi nesneler ile kağıda çizdiğiniz bir yüz ifadesi koyun. Ailecek tepsinin etrafına oturun ve yetişkin olarak siz 1-2 cümle kurarak tepsideki varlıklar ile ilişki kurulabilecek bir hikaye başlatın. Her kişi hikayeyi sıra ile devam ettirecek bir cümle kurar ve tepsideki varlıkların isimlerini kullanır. Örneğin birinci kişi “Bir sabah Ece kalkmış ve annesinin tabağına koyduğu mısır gevreğini kaşık kaşık afiyetle yemiş.” der. Diğer kişi “Karnı doyan Ece peçeteyle ağzını silip topuyla oynamış.” diyebilir. Oluşturduğunuz her hikayede bir duyguya da yer verin. Hikaye yaratma oyunu sırasında ses kaydı yapabilir sonra dinletebilirsiniz.